Λευκωσία: η γέννηση και η εξέλιξη μιας πρωτεύουσας, Βυζαντινή – Μεσαιωνική περίοδος
24 Μαΐου 2018 – 27 Ιανουαρίου 2019
Από το 1989 το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας, το ιστορικό μουσείο της πρωτεύουσας, έχει συνδέσει το όνομά του με την προβολή της ιστορίας της Λευκωσίας και της Κύπρου γενικότερα. Το Λεβέντειο ενσωματώνει εκθεσιακά τους χώρους των μόνιμων Συλλογών του και διαμορφώνει τον χώρο των περιοδικών εκθέσεων για να παρουσιάσει τη νέα περιοδική του έκθεση Λευκωσία: η γέννηση και η εξέλιξη μιας πρωτεύουσας, Βυζαντινή – Μεσαιωνική περίοδος.
Η έκθεση θα ανοίξει για το κοινό στις 24 Μαΐου 2018 και φιλοδοξεί να προσφέρει μια μοναδική μουσειακή εμπειρία.
Η θεματολογία της έκθεσης
Η έκθεση παρουσιάζει την ιστορική πορεία της Λευκωσίας, ως πρωτεύουσας της Κύπρου από τον 10ο αιώνα, όταν, σύμφωνα με τις υπάρχουσες ιστορικές πληροφορίες, η Λευκωσία εμφανίζεται για πρώτη φορά στον ρόλο του διοικητικού κέντρου της βυζαντινής Κύπρου.
Η έκθεση συνεχίζει με την καθιέρωση και την εξέλιξη της Λευκωσίας ως πρωτεύουσας του φεουδαρχικού βασιλείου των Λουζινιανών έως το 1489. Στη συνέχεια η Κύπρος αποτέλεσε μέρος του εμπορικού κράτους της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας και η Λευκωσία το κέντρο της ενετικής διοίκησης (1489-1570). Η ιστορική πορεία στην έκθεση συνεχίζεται έως το 1570, όταν η Λευκωσία πέρασε στην κυριαρχία των Οθωμανών Τούρκων.
Η διαδρομή ενός μαγικού ιστορικού ταξιδιού
Η έκθεση ξεδιπλώνει μια «μαγική» ιστορική διαδρομή που ξεκινά από την είσοδο του επισκέπτη στο Μουσείο και ολοκληρώνεται στον δεύτερο όροφο. Ήδη από το ισόγειο στην Αίθουσα Προσανατολισμού, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να εξερευνήσει με τη βοήθεια οθόνης αφής τα μεσαιωνικά μνημεία της Λευκωσίας στον ιστό της σημερινής πόλης. Το ψηφιακό τρισδιάστατο μοντέλο της πόλης αναδεικνύει επίσης τις ενετικές οχυρώσεις και περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό και ενημερωτικό υλικό. Ο διαδραστικός χάρτης με τα μεσαιωνικά μνημεία δημιουργήθηκε από το Ινστιτούτο Κύπρου και το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας. Η αίθουσα εμπλουτίζεται εκθεσιακά με λίθινα αρχιτεκτονικά μέλη μεσαιωνικών μνημείων.
Η διαδρομή συνεχίζεται στον πρώτο όροφο των μόνιμων Συλλογών του Μουσείου στις Αίθουσες Βυζαντινοί και Μεσαιωνικοί Χρόνοι, όπου ανάμεσα σε άλλα σημαντικά εκθέματα παρουσιάζεται ο περίφημος Μουσικός Κώδικας της Κύπρου, πολύτιμη πηγή μοναδικών πληροφοριών για την πολυφωνική μουσική της μεσαιωνικής Ευρώπης. Ο Κώδικας βρίσκεται ξανά στην Κύπρο ύστερα από έξι αιώνες από τη μεταφορά του στην Ιταλία ως μέρος της προίκας της Άννας Λουζινιάν , κόρης του βασιλιά της Κύπρου Ιανού, όταν παντρεύτηκε τον Λουδοβίκο της Σαβοΐας το 1434. Το πολύτιμο αυτό έκθεμα παραχώρησε με δανεισμό στο Λεβέντειο Μουσείο, για τους σκοπούς της έκθεσης, η Εθνική Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη του Τορίνο.
Επόμενη στάση, η Συλλογή Μεσαιωνικής Κεραμικής με αναφορές για την ύπαρξη των εργαστήριων κεραμικής στη Λευκωσία. Έπεται η παρουσίαση λίθινων και άλλων σημαντικών αντικειμένων γοτθικής τέχνης. Τα βήματα του επισκέπτη, ακολουθώντας το ιστορικό μονοπάτι, οδηγούνται στην πολυσυζητημένη Αίθουσα Αικατερίνη Κορνάρο, η οποία πρόσφατα εμπλουτίστηκε με έναν μοναδικό ζωγραφικό πίνακα.
Μεγάλη έμφαση στην παρουσίαση δίδεται στα κάστρα και στις οχυρώσεις της πόλης της Λευκωσίας, καλύπτοντας τη χρονική περίοδο από τη δημιουργία του πρώτου βυζαντινού κάστρου της πόλης έως την οικοδόμηση των ενετικών τειχών. Η «χαρτογράφηση» των γεγονότων φέρνει ακολούθως τον επισκέπτη στην Αίθουσα Χαρτών του Μουσείου, όπου εκτίθενται ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας βιβλία, χειρόγραφα και άλλα αντικείμενα σχετικά με την πολιορκία της Λευκωσίας από τους Οθωμανούς το 1570. Κράνη, σπαθιά, σφαίρες και παραστατικές σκηνές σε γκραβούρες προσκαλούν τον επισκέπτη να «βιώσει» την ιστορική στιγμή της 9ης Σεπτεμβρίου, όταν η Λευκωσία περνά από τα χέρια των Ενετών στα χέρια των Οθωμανών.
Η επίσκεψη στην έκθεση συνεχίζεται στον δεύτερο όροφο του Μουσείου, στην Αίθουσα Προσωρινών Εκθέσεων, με ποικίλα θέματα και όψεις της βυζαντινής και της μεσαιωνικής Λευκωσίας. Άνθρωποι θεσμοί και νόμοι, θρησκευτική ζωή και τέχνη, από τη ζωή στην πόλη και στο σπίτι, αποτελούν τις κύριες εκθεσιακές ενότητες συνθέτοντας το ιστορικό σκηνικό μέσα από το οποίο ο επισκέπτης παρακολουθεί την εξέλιξη, τις δομές και τις ανθρώπινες δραστηριότητες στην πόλη και στο σπίτι. Εδώ μπορεί κανείς να μελετήσει και να θαυμάσει νομίσματα, σπάνια βιβλία, εικόνες, κειμήλια, οικιακά σκεύη και άλλους «θησαυρούς» της μεσαιωνικής Λευκωσίας.
Για τους σκοπούς της έκθεσης παραχωρήθηκαν στο Λεβέντειο Μουσείο αντικείμενα από κρατικούς φορείς, μουσεία, πολιτιστικά ιδρύματα και ιδιωτικές συλλογές όπως: Εθνική Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Τορίνο, Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, Βυζαντινό Μουσείο Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου, Μουσείο Πιερίδη – Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου, Μουσείο Ιεράς Μονής Κύκκου, Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών, Συλλογή Δημήτρη Μιχαηλίδη, Συλλογή Μιχάλη Ζεϊπέκκη, Συλλογή Αντρέα Γεωργιάδη και Συλλογή Ανδρέα Δημητριάδη.
Χορηγοί: Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, Δήμος Λευκωσίας, Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα, ΟΠΑΠ Κύπρου
Χορηγοί επικοινωνίας: Ο Φιλελεύθερος, Active Radio 107.4 & 102.5, TVONE
Υποστηρικτές: Σύνδεσμος Φίλων Λεβέντειου Δημοτικού Μουσείου, Meet Nicosia, Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού
